هنگام آغاز صحبت، بسیاری ناخودآگاه شکم یا بخش‌هایی از بالاتنه را سفت می‌کنند. نتیجه اغلب همان چیزی است که در تمرین شنیده شد: «دیگه نمی‌تونه بگه»؛ یعنی جریان گفتار قفل می‌شود. اصل سادهٔ این تمرین می‌گوید: اول بدن را شل کن، بعد اگر لازم بود، کمی و به‌آرامی انقباض بده.
در لحظهٔ شروع، شخص به‌جای رها بودن، شکم را «منقبض و نگه می‌دارد».
این سفتی اولیه فضا را محدود می‌کند و گفتن جملهٔ ساده هم دشوار می‌شود.
مدرس در تمرین با لمس ناحیهٔ شکم، همین سفتی را تشخیص می‌دهد و تأکید می‌کند: «اول باید شل بکنی بدن رو… بعد آرام‌آرام منقبض میشه.»
این اصل هر دو بخش دارد و ترتیبشان مهم است:
شل‌سازی کامل در شروع: بدن، به‌ویژه اطراف شکم، بدون تنش باشد.
افزودن انقباض آرام: در حین گفتار، تنها به‌اندازهٔ نیاز، کمی سفتی اضافه شود؛ نه بیشتر.
نبودِ نگه‌داشتنِ عمدیِ سفتی در شکم و بالاتنه.
احساس رهایی در وضعیتی که بتوان «شروع کرد» بدون فشار اضافه.
نه «یک‌باره»، بلکه «آرام‌آرام».
به‌اندازه‌ای که جمله جمع‌وجور ادا شود، نه آن‌قدر که گفتار را ببندد.
در تمرین شنیده‌شده، از معرفی ساده استفاده می‌شود. روند پیشنهادی مطابق همان تجربه است:
ایستادن یا نشستن راحت
وضعیتی را انتخاب کن که بتوانی بدون نگه‌داشتن سفتی غیرضروری شروع کنی.
آگاهی از شکم
کف دست را آرام روی ناحیهٔ شکم بگذار. اگر از همان ابتدا «سفت نگه می‌داری»، آن را رها کن.
شروع با جملهٔ کوتاه
معرفی مختصر مانند: «… هستم از …» را بگو.
در نمونهٔ تمرین، جملهٔ «امیرحسین عیاری هستم از رباط کریم» چند بار تکرار شد.
پایش در لحظه
اگر وسط جمله حس کردی «سفت شد»، دوباره رها کن و از اول شروع کن.
افزودن ملایمِ انقباض
وقتی جمله جاری است، اگر نیاز بود، فقط به‌اندازهٔ لازم کمی انقباض بده؛ آن هم به‌صورت تدریجی.
تکرار با کیفیت یکسان
مانند آنچه در تمرین رخ داد، چند بار پیاپی تکرار کن: «شل—شروع—(در صورت نیاز) انقباض آرام».
خطا: سفت کردن و نگه‌داشتن شکم از همان ابتدا
اصلاح: قبل از ادای جمله، آگاهانه رها کن؛ سپس شروع.
خطا: افزودن سفتی زیاد و ناگهانی
اصلاح: انقباض را «آرام و کم» اضافه کن، فقط وقتی لازم شد.
خطا: ادامه دادن با تنش
اصلاح: به‌محض احساس قفل شدن، جمله را قطع نکن؛ رها کن و با همان جملهٔ کوتاه دوباره شروع کن.
در نمونهٔ ضبط‌شده، فردی با نام «امیرحسین عیاری» چند بار معرفی خود را گفت:
«امیرحسین عیاری هستم از رباط کریم.»
هر بار که سفتی زودهنگام دیده شد، مدرس یادآوری کرد: «شل کن… بعد شروع کن… اگر لازم شد، آرام‌آرام منقبض می‌شود.» این تکرار کمک می‌کند الگو جایگزین شود.
جریان گفتار با رهایی آغاز می‌شود و فضای لازم برای ادای جمله فراهم می‌ماند.
کنترل تنش با «افزودن تدریجی» ممکن است؛ کنترلِ «سفتی از ابتدا» دشوارتر است.
سازگاری: این روش برای جمله‌های ساده مانند معرفی، به‌خوبی تمرین می‌شود و سپس می‌توان همان الگو را در سایر جمله‌ها به‌کار برد.
توجه: در این نوشته صرفاً محتوای همان تمرین بازنویسی شده است و دربارهٔ جنبه‌های دیگر صحبت (مانند روش‌های تنفسی یا جزئیات فنیِ جداگانه) اظهار نظر نمی‌شود.
جلسات کوتاه و منظم: چند نوبت کوتاه در روز کافی است.
یک جملهٔ ثابت: همان جملهٔ معرفی را نگه دار تا متغیرها کمتر شوند.
بازخورد ساده: با گذاشتن دست روی شکم، «رها/سفت» بودن را بسنج.
تکرار با ثبات: هدف، یکسان نگه‌داشتن کیفیت شروع است: هر بار «شل سپس انقباض آرام».
آیا واقعاً رها کرده‌ام؟
آیا انقباض را از ابتدا نگه نمی‌دارم؟
اگر لازم شد، آیا انقباض را آرام اضافه می‌کنم؟
آیا در صورت سفتی، دوباره از ابتدا شروع می‌کنم؟
یک «جملهٔ مرجع» برای خود انتخاب کن (همان معرفی کوتاه). هدف این است که بتوانی ده بار پیاپی آن را با همان کیفیت بگویی: رها شروع کن، در صورت نیاز کمی انقباض بده، بدون قفل شدن ادامه بده. اگر در هر مرحله سفتی حس شد، مکث نکن؛ فقط رها کن و از سر بگیر.
اصل بنیادین: شروع گفتار با بدن رها؛ انقباض فقط به‌صورت تدریجی و به‌اندازهٔ نیاز.
الگوی تمرین: جملهٔ معرفی کوتاه، تکرار متوالی، بازخورد از طریق لمس شکم.
مدیریت خطا: به‌محض سفتی زودهنگام، رهاسازی و آغاز دوباره با همان جمله.
هدف عملی: جایگزینی عادت «انقباض از ابتدا» با «شل سپس انقباض آرام» در شروع هر جمله.
مراجعین گرامی: مدیریت کلینیک بسیار خوشحال خواهد شد تا شنونده پیشنهاد و یا انتقاد مراجعین کلینیک ذهن و روان به صورت پیامک، ویس در ایتا و یا واتساپ باشد. دکتر کمرزین
